Intoxicatie
Antidotum cheat sheet
Intoxicatie | Antidotum |
---|---|
Calciumblokker, Waterstoffluoride | Calcium gluconaat |
Hypoglycaemie bij insuline/SU derivaat (bijv. gliclazide) | Glucose |
Opiaten | Naloxon |
Organofosfaten | Atropine |
Paracetamol | N-acetylcysteïne (Fuimucil) |
TCA, Natriumkanaal blokker | Natriumbicarbonaat |
PIRAAT
Primaire opvang (ABCDE)
Identificatie agens & Antidotum
- Welk middel, anamnese, hetero-anamnese, verpakkingen
- Toxodromen, symptomatologie
- Antidotum
Risico-inschatting
- Wat, wanneer, hoeveel
- Gewicht patient
- Kliniek & Tmax / werkingsduur
- Comorbiditeit
ADME
- Absorptie ↓, bijv. actieve kool, laxans, darmlavage, maagspoelen
- Distributie ↓, bijv. NaBic bij TCA, fab-fragmenten bij digoxine-intoxicatie
- Metabolismed Δ, bijv. ethanol/fomepizol bij methanol- & ethyleenglycolintoxicatie
- Eliminatie ↑, bijv. herhalen actieve kool (enterohepatische kringloop), hemodialyse/hemoperfusie
Aanvullend onderzoek
- ECG, altijd. Let op QRS-tijd en QTc-tijd
- DOA-screening (drugs of abuse in urine). Op indicatie
- Spiegel bepaling. Op indicatie, laagdrempelig PCM-spiegel
- Lab/ABG. Op indicatie
Therapie & traject
- Overige therapie naast primaire opvang
- Opname? Monitoring?
- Psychiatrie icc
- Kindcheck
Betablokker intoxicatie
- Ernstig, potentieel levensbedreigend: propranolol, sotalol
- Toxiciteit verschilt per individu, 1 gram propranolol kan ernstig zijn
- chronotroop ↓, inotroop ↓, bronchospasme, pulmonaal oedeem, hypoglyceamie, hyperglyceamie
- Toxiciteit <4h na inname
- propanolol overdosering = behandeling als Na+ kanaal blokker / tricyclische antidepressiva (TCA) overdosering
Symptoom | Starten met |
---|---|
Bradicardie en hypotensie | HIET (bolus insuline 1 IE/kg + glucose 25 gram, bijv glucose 50% 50ml) atropine 0.5 mg iv bolus isoprenaline 4 mcg/min pomp |
ECG QRS verbreding | NaBic 100ml 8.4% in 1-2 minuten |
ECG QTc verlenging, Torsades | 1. Magnesium 2 gram iv bollus 2. percutaan pacen (100 slagen/min, 50 mA), eventueel ter overbrugging isoprenaline 2 mcg/kg bolus |
Calciumantagonist intoxicatie
- Ernstig en levensbedreigende intoxicatie, verschil in toxiciteit tussen de individuen
- Vasodilatatie, geleidingssnelheid SA en AV knoop ↓, contractiliteit ↓
- Blokkering insuline → hyperglycemie
- Verapamil en diltiazem XR/retard geven cardiale collaps 4-16 uur na inname
- Verapamil of diltiazem XR/retard 2-3 keer normale dosering geven ernstige toxiciteit, >10 tabletten zijn levensbereigend
- Co-ingestie met betablokkers of digoxine geven kans op ernstige toxiciteit
- Catecholamines (e.g. noradrenaline, dopamine) zijn weinig effectief bij de behandeling
Symptoom | Starten met |
---|---|
Hypotensie & bradycardie | Ringers 2L Arteriele bloeddrukmeting Lab elke 20 min Calciumgluconaat 6 gram (6 x 10ml) in 5-10 minuten, elke 20 min, max 3x Ventriculair pacen (maximaal 60 slagen/min, 50 mA) ECMO |
Refractaire shock | HIET (bolus insuline 1 IE/kg + glucose 25 gram, bijv glucose 50% 50ml) |
Recente inname | Actieve kool 1h (of 4h bij XR/retard) na ingestie Darmspoeling |
Insuline intoxicatie
- Regelmatig lab (glucose, kalium) (overweeg arterielijn)
- Tot stabiele situatie lab elke 30 minuten, daarna a 2h-4h.
Symptoom | Starten met |
---|---|
Hypoglycaemie | Glucose 50% 100ml/h, indien stabiel start glucose 5% 2L/24h en bouw pomp af |
Hypokaliemie | Perifeer infuus maximaal 20 mmol/h. Oraal KCl 4dd 30mmol |
Lidocaine intoxicatie
- lidocaine, mepivacaine, rpivacaine, articaine, bupivacaine, etc
- ABCDE
- Antidotum: lipidenemulsie-oplossing (Intralipid) 20% 100ml iv
- intravasculair effect seconden/minuten. Lokaal met diffuse 15-60 minuten.
- intraveneus lage dosering: doof gevoel rond mond en tong, een licht gevoel in het hoofd, hyperacusis, tinnitus en visusstoornissen
- intraveneus hoge dosering:
- eerst toenemende uitval van de hersenstamfuncties (ademhalingsdepressie, coma, dood)
- daarna cardiovasculaire toxiciteit (hypotensie, bradycardie, aritmieën en hartstilstand)
- Hemodialyse heeft geen effect bij lidocaïne-intoxicaties
Symptoom | Starten met |
---|---|
Ademhaling | Zuurstof, kunstmatige ademhaling en het hoofd omlaag |
Conculsies | diazepam 5–10 mg iv |
Asystolie | adrenaline iv, pacen |
Hypotensie | volumesuppletie en dopamine (via centrale lijn) |
Potentieel levensbedreigende intoxicaties | lipidenemulsie-oplossing (Intralipid) 20% 100ml iv |
Opiaten intoxicatie
- Morfine, heroine, fentanyl, methadon, oxycodon
- Ademhalingsdepressie, CZS depressie
- Chronische gebruikers lager doseren, alleen bij ademdepressie of EMV <12
- Indien geen effect bij 10mg → andere oorzaak dan opioïden voor de ademhalingsdepressie
Symptoom | Starten met |
---|---|
Accidenteel gebruiker | naloxon iv 0.2mg (1/2 ampul), zo nodig herhalen elke 2–3 min |
Chronisch gebruiker | naloxon iv 0.04mg (1/10 ampul), zo nodig herhalen elke 2-3 min |
Paracetamol intoxicatie
- Antidotum: N-acetylcysteïne NAC (Fluimucil)
- Hepatische toxiciteit ≥10 gram of ≥200mg/kg (variabel per individu)
- Dosis en tijdstip essentieel, gebruik het Rumack-Matthew nomogram voor het plotten van serum paracetamol 4-15 uur na inname.
- Bepaal paracetamol spiegels 4 uur na inname, start acetylcysteïne binnen 8 uur na inname
-
Acetylcysteïne wordt gegeven in 2 giften:
- eerste 4 uur: acetylcysteïne 200mg/kg in 500ml 5% glucose (iv)
- daarna in 16 uur: acetylcysteïne 100mg/kg in 1L 5% glucose in (iv)
Tijdstip inname | Starten met |
---|---|
<2 uur & ≥ 10 gram (of ≥200mg/kg) | Actieve kool (indien patient cooperatief) |
<4 uur & ≥ 30 gram | Actieve kool (indien patient cooperatief) |
2-8 uur | Paracetamol spiegels + ALAT. Hoog? Start acetylcysteïne |
8 uur | Paracetamol spiegels + ALAT. Hoog? Start acetylcysteïne |
>8 uur | Start acetylcysteïne in afwachting van paracetamol spiegels + ALAT |
SSRI intoxicatie{.box .act}
- Vaak mild beloop ondanks de dosering
- Citalopram >600mg en escitalopram >300mg mogelijk QT verlenging (Torsades zeldzaam)
- Co-ingestie geeft kans op serotonine syndroom
- Sedatie met benzodiazepines helpt voor veel symptomen
Symptoom | Starten met |
---|---|
Agitatie, hypertensie, tachycardie | diazepam 5-10mg (geen fenytoïne bij insult door intox) |
Ernstige symptomen | Intubatie + sedatie |
TCA - tricyclische antidepressieva intoxicatie{.box .act}
- Snelle opname, toxiciteit <2h na inname
- Levensbedreigend >10mg/kg (coma, cardiotoxisch, insulten)
- Ernstige intox behoeft snelle toediening van natriumbicarbonaat en intubatie & hyperventilatie
Symptoom | Starten met |
---|---|
Hypotensie | Ringers 1-2L, noradrenaline |
Insulten | diazepam 5-10mg (geen fenytoïne bij insult door intox) |
Streef pH 7.50-7.55 | Natriumbicarbonaat, intubatie & hyperventilatie |
HIET - High Insuline Euglycemie Therapie{.box .act}
Hoge dosering insuline heeft een significant positief inotroop effect. Gebruikt bij Calciumblokker en Beta-blokker intoxicaties. Insuline heeft gunstige effectien op het metabolisma van het hart (meer lactaat afbraak, minder vetzuur verbranding).
- Insuline bolus 1IE/kg + glucose 25 gram (bijv. glucose 50% 50ml)
- Insuline onderhoud 0.5IE/kg per uur + glucose 25 gram per uur (50ml 50%)
- Aan de hand van effect (iedere 15-20 minuten) optitreren.
- Controle glucose en kalium elke 20 minuten, zo nodig glucose bolus 50% (geen maximum)
- Suppletie van Kalium <2.5mmol/L (is dit niet een beetje laag?)
- Maximale effect verwacht binnen 1 uur na de start behandeling
ECG afwijkingen behandelen{.box .act}
QRS verbreding
Natriumbicarbonaat 100ml 8.4% in 1-2 minuten
- Direct effect op QRS duur
- Doel pH verhogen, niet meer dan pH 7,6
- Lab: Na en K
QTc verlenging / Torsades des pointes
- streef frequentie 50-60 slagen/min
- Magnesium 2 gram iv
- Isoprenaline 0,01 microg/kg/min, ophogen met stappen van 0,01microgram/kg/min
- Overdrive pacing. Sedatie. Pacer modes, 60mA, stappen van 5mA omhoog tot capture, dan 5mA hoger om 'loss' te voorkomen. Bevestig perifere pulsaties.
Toxidromen{.box .act}
Toxidromen | Symptomen | Oorzaken |
---|---|---|
Cholinerg | Diarree, urineren, bradycardie, speekselvloed, tranenvloed, braken, buikkrampen, miosis, insulten, verwardheid | Organofosfaten, carbamaat (insecticiden), zenuwgas, fysostigmine, paddenstoelen |
Anticholinerg | Hyperthermie, droge/rode huid, urineretentie, minder peristaltiek, tachycardie, delier/hallucinaties, myoclonus, mydriasis, insulten | Antihistaminica, TCA, antipsychotica, anti-Parkinson, scopolamine, spasmolytica, spierrelaxantia, planten, atropine |
Sympathicomimetisch | Zweten, mydriasis, hypertensie, tachycardie, hyperthermie, insulten, hyperreflexie, paranoia / wanen | Cocaïne, (meth)amfetamine, cafeïne, theofylline, efedrine |
Opiaten sedativa | Coma, ademdepressie, hypotensie, hypothermie, hyporeflexie, bradycardie, miosis | Opiaten/opioïden, benzodiazepines, alcohol, barbituraten |
Serotonine syndroom | Verwardheid, agitatie, tremor, fasciculaties, hyperreflexie, clonus, hyperthermie, diaforese, tachycardie, mydriasis | SSRI's, MAO-remmers, lithium, venlafaxine, amfetamine, MDMA, TCA's, bupropion |
Toxidromen | RR & pols | AF | Temp | Pupillen | Peristaltiek | Zweten |
---|---|---|---|---|---|---|
Cholinerg | = | = | = | ↓ | ↑ | ↑ |
Anticholinerg | ↑ | = | ↑ | ↑ | ↓ | ↓ |
Sympathomimetisch | ↑ | ↑ | ↑ | ↑ | ↑ | ↑ |
Opiaten sedativa | ↓ | ↓ | ↓ | ↓= | ↓ | ↓ |
Get help{.box .help}
- SEH-arts 4098
- OPCO 2484
- Intensivist 2222
- Nationaal Vergiftingen Informatie Centrum, NVIC, 030-2748888
- vergiftigingen.info
Linkjes{.box .noprint}
- Toxicology handbook, 3rd edition
- Toxicologie cursus samenvattingsboekje maart 2020
- Nationaal Vergiftingen Informatie Centrum, NVIC, 030-2748888, vergiftigingen.info.
- https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/farmacologie/toxicologie#section-behandeling-van-de-vergiftigde-patient
- https://litfl.com/high-dose-insulin-euglycaemic-therapy/
- https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/c/calciumgluconaat#dosering
- https://litfl.com/paracetamol-toxicity/
- https://www.mja.com.au/system/files/issues/212_04/mja250428.pdf